İş Kazası Nedir?
İş kazası, çalışanların işyerinde veya işin yürütümü sırasında başına gelen, bedensel veya ruhsal zarara yol açan ani ve dış bir olaydır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre iş kazası; işyerinde, işverenin gözetimi altında, işin yürütülmesi sırasında meydana gelen ve çalışanı bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olaylardır.
İş Kazası Olarak Kabul Edilen Durumlar
- Çalışanın işyerinde bulunduğu sırada yaşanan kazalar
- İşveren tarafından yürütülen iş nedeniyle başka bir yere gönderilen çalışanın, asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen kazalar
- Emziren kadın çalışanın, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda işyerinde yaşadığı kazalar
- İşveren tarafından sağlanan bir taşıtla işe gidiş geliş sırasında yaşanan kazalar
İş Kazası Bildirimi ve Yasal Süreç
Bir iş kazası meydana geldiğinde, işverenin kazayı en geç üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmesi zorunludur. Bildirim yapılmaması halinde işverene idari para cezası uygulanır. Ayrıca, iş kazası geçiren işçi veya yakınları da durumu SGK’ya bildirebilir.
İş Kazası Sonrası Haklar ve Tazminatlar
İş kazası geçiren çalışanların hem sosyal güvenlikten hem de iş hukukundan doğan çeşitli hakları vardır. Bu haklar arasında en önemlileri şunlardır:
1. Geçici İş Göremezlik Ödeneği
İş kazası nedeniyle çalışamayan işçiye, raporlu olduğu süre boyunca SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
2. Sürekli İş Göremezlik Geliri
Kazanın etkisiyle işçinin çalışma gücünde kalıcı bir kayıp oluşursa, SGK tarafından sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.
3. Ölüm Halinde Haklar
İş kazası sonucu işçinin vefatı halinde, geride kalan eş, çocuk ve bakmakla yükümlü olduğu yakınlarına ölüm geliri bağlanır.
4. Maddi ve Manevi Tazminat Davası
İş kazası nedeniyle işçi veya yakınları, işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Maddi tazminat, işçinin uğradığı gelir kaybı ve tedavi giderlerini kapsar. Manevi tazminat ise yaşanan acı, elem ve ıstırap için talep edilir.
İş Kazası Tazminat Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zamanaşımı: İş kazası tazminat davalarında zamanaşımı süresi genellikle 10 yıldır. Ancak bazı durumlarda bu süre değişebilir.
- Deliller: Olay yeri tutanakları, tanık beyanları, sağlık raporları ve bilirkişi incelemeleri davada büyük önem taşır.
- Avukat Desteği: İş kazası tazminat davaları teknik ve hukuki bilgi gerektirdiğinden, alanında uzman bir iş hukuku avukatından destek alınması hak kayıplarını önler.
Sıkça Sorulan Sorular
İş kazası geçirdim, tazminat alabilir miyim?
Eğer iş kazası işverenin kusurundan kaynaklanıyorsa veya işveren gerekli önlemleri almadıysa, maddi ve manevi tazminat talep edebilirsiniz.
İş kazası bildirimi yapılmazsa ne olur?
İşverenin bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde idari para cezası uygulanır. Ayrıca, işçi veya yakınları da SGK’ya bildirimde bulunabilir.
Tazminat miktarı nasıl belirlenir?
Tazminat miktarı, işçinin yaşı, gelir durumu, kazanın ağırlığı, sakatlık oranı ve işverenin kusur oranı gibi birçok faktöre göre belirlenir.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Her somut olayın kendine özgü koşulları bulunduğundan, profesyonel hukuki destek alınması tavsiye edilir.
